State of the art: ERCO transformeert de verlichting van het Palazzo Grassi in Venetië, een historische omgeving voor de beroemde hedendaagse Pinault Collectie

Oorspronkelijk, in de 18e eeuw ontworpen als een residentie voor een adellijke familie is het Palazzo Grassi aan het Canal Grande vandaag de dag een prestigieus centrum voor hedendaagse kunst in Venetië. Met in de loop der eeuwen een opvolging van eigenaren en in 2005 schitterend gerenoveerd door de gerenommeerde Japanse architect Tadao Ando, werd het in 2023 volledig geüpdatet met een geavanceerd verlichtingssysteem van ERCO.

Palazzo Grassi werd het toneel voor kunsttentoonstellingen, toen het het eigendom was van de Fiat Groep. Het verhaal werd in 2005 echter aanzienlijk anders door de Franse miljardair François Pinault, eigenaar van een hedendaagse kunstcollectie die meer dan 5000 werken bevat van kunstenaars uit de 20e en 21e eeuw.
Ando's daaropvolgende, grote renovatie conserveerde de grandeur van het oorspronkelijke paleis uit 1772, terwijl het gebouw werd voorzien van moderne faciliteiten voor het tonen van kunst in een tentoonstellingsruimte van in totaal 40 zalen op 5000 m2. Als onderdeel van de François Pinault Collectie, exposeert Palazzo Grassi wisseltentoonstellingen uit de uitgebreide kunstcollectie van Pinault evenals locatiespecifieke installaties die door hedendaagse kunstenaars in bedrijf zijn gesteld.

Radicale upgrade van de verlichting

Bijna 20 jaar na de restauratie werd echter geconstateerd dat het verlichtingssysteem een uitgebreide upgrade nodig had. De belangrijkste uitdaging was om een flexibele, kwalitatief hoogstaande oplossing te realiseren, terwijl de integriteit van een historisch gebouw bleef bewaard. De gekozen armaturen waren Parscan 48V ledspots van ERCO, die over de meest recente verlichtingstechnologie beschikken om te worden geïntegreerd met de eenvoudige opgehangen baksystemen, die waren ontworpen door Ando om de integriteit van het prachtige, met ornamenten versierde plafond te behouden.

Met de uitstekende lichtafgifte en het energiezuinige gebruik is de Parscan 48V serie ook duurzaam geproduceerd en gefabriceerd in overeenstemming met ERCO Greenology. Een compact en uiterst flexibel spotsysteem dat specifiek is ontworpen voor gebruik in musea en galerieën, biedt nauwkeurige verwisselbare lichtverdelingen en dimmogelijkheden. Daardoor is de optimale besturing en aanpasbaarheid mogelijk, die cruciaal zijn voor het verlichten van kunstwerken die een reeks verschillende verlichtingsvereisten kunnen hebben.

Het gereduceerde design van Parscan weerspiegelt ook de minimalistische esthetiek van Ando. Dankzij het kleine profiel ligt de focus op de kunstwerken en niet op de armaturen. Bovendien behoudt het de architecturale integriteit van het paleis, die naadloos integreert met de bakken in de tentoonstellingszones. De geselecteerde armaturen hebben een wallwashing-verdeling. Deze produceert een uniforme verlichting over een grote oppervlakte en vermijdt sterke contrasten en schaduwen. In plaats daarvan frissen de armaturen subtiel de kunst op door een zacht, gelijkmatig licht te leveren, waardoor de kleur en details van de kunstwerken waarheidsgetrouw worden weergegeven. Wallwashing levert ook een bijdrage aan de waarneming van de helderheid en verhoogt daardoor het visueel comfort. De kleurgetrouwheid van de kunstwerken wordt verbeterd door neutraal witte ledbronnen (3500K) met een hoge kleurweergave (CRI 92) die verzekert dat de kleuren zo levensecht mogelijk zijn.

Een cruciale factor bij het upgraden van het verlichtingssysteem was de state of the art-besturing. Overal in Palazzo Grassi is de verlichting georkestreerd door een Casambi wireless-oplossing voor de besturing die is gebaseerd op Bluetooth-energiezuinigheid. De integratie van het Casambi-systeem biedt een intuïtieve gebruikersinterface, staat realtime afstellingen toe en verzekert zo te allen tijde de perfecte verlichtingsomstandigheden. Dankzij de flexibiliteit is het voor deze dynamische omgeving, waar verschillende zones van de galerie variërende verlichtingsvereisten kunnen hebben, een instrument van onschatbare waarde.

Flexibiliteit zonder gereedschap

Een van de belangrijkste eigenschappen van het Parscan systeem zijn de zonder gereedschap verwisselbare optische systemen die voor zowel huidige als toekomstige tentoonstellingen flexibiliteit bieden. Als kunstwerken wijzigen of als er nieuwe tentoonstellingen zijn, kunnen de optische systemen gemakkelijk worden omgeruild voor andere zonder dat het verlichtingssysteem compleet hoeft te worden gereviseerd.

De Parscan spots zijn niet alleen beperkt tot de tentoonstellingsruimtes. Dankzij hun flexibele aard worden deze ook gebruikt om het schitterende, marmeren trappenhuis te verlichten. Met hun precieze lichtverdeling en dimmogelijkheden, creëren deze niet alleen een veilige navigatie – en verzekeren een helder zicht en geen mogelijk verwarrende schaduwen – maar scheppen overal een visueel samenhangende en esthetisch prettig verlichte omgeving.

Licht als kritische component


„Licht is niet alleen een functioneel aspect, maar een kritische component van het design om de kunstwerken te presenteren en de historische architectuur te verlichten", zegt Michele Cascio van ERCO Italië. „Het helpt om de ervaring van de bezoeker vorm te geven, maakt emoties los en faciliteert het begrip en de waardering van kunst en architectuur."

Samen met Punta della Dogana, een andere locatie voor de Pinault Collectie in Venetië en ook verlicht door ERCO, is Palazzo Grassi een belangrijk oriëntatiepunt voor hedendaagse kunst in de stad. „Het is een voorbeeld van hoe geavanceerde technologie kan worden gebruikt om de historische architectuur te respecteren en te benadrukken, terwijl er wordt voldaan aan de veranderende eisen voor het tentoonstellen van hedendaagse kunst", zegt Mauro Baronchelli, Executive director van Palazzo Grassi en Punta della Dogana.

„De kwaliteit van de verlichting binnen de ruimtes is verbeterd. Het systeem kan op een zeer eenvoudige wijze op afstand worden bediend en ingrijpen gaat zeer discreet, waarbij het architecturale handschrift van Tadao Ando die de ruimtes in 2006 ontwierp, wordt gerespecteerd. Naar mijn mening voldeed het bereikte resultaat aan al onze verwachtingen."

Projectgegeven

Project: Palazzo Grassi, Venetië / Italië
Architectuur: Giorgio Massari, 1687 – 1766, Venetië / Italië; Tadao Ando Architect & Associates, Tokio / Japan
Fotografie: Marcela Schneider Ferreira, Milan / Italië

Producten: Parscan 48V, Minirail 48V track
Fotoverwijzing: © ERCO GmbH, www.erco.com, fotografie: Gavriil Papadiotis