Shoppen onder de sterren - Winkelcentrum Bory Mall

Shopping malls zijn vaak goedkoop gebouwde, liefdeloos vormgegeven complexen. Er zijn echter ook voorbeelden waarbij de bouwtaak architectonisch overtuigend is gerealiseerd. Daarbij behoort ook de onlangs opnieuw geopende, in een voorstad van Bratislava gelegen Bory Mall. Aan het plafond siert een sterrenhemel die met de downlight Skim van ERCO werd verwezenlijkt.

De Slowaakse beleggingsmaatschappij Penta, die hier niet alleen als ontwikkelaar, maar ook als exploitant optreedt, heeft voor dit project het gerenommeerde Italiaanse architectenbureau van Massimiliano Fuksas in de arm genomen. Bij het ontwerp van de mall, die twee hoofdverdiepingen omvat, legden de architecten een accent om de ontsluiting van de binnenkant van het complex. In plaats van de gebruikelijke, strikt rechtlijnig lopende winkelpassages ontwikkelden ze een organisch aandoend wegennetwerk. De gekromd en gebogen aangelegde passages die de ene keer smaller en de andere keer breder worden, maken een spannend parcours vol afwisseling door de mall mogelijk. Talloze doorbrekingen in het plafond door de beide hoofdverdiepingen laten daglicht toe in de onderste passage. Met hun bezielende vormen die aan de architectuur van de jaren 50 van de vorige eeuw doen denken, verrijken ze de kwaliteit van deze flaneerruimtes.

Het plafond als sterrenhemel
Voor de plafondzones van de passages en pleinen wensten de architecten een verlichting die, vooral door een onregelmatige verdeling van puntlichtbronnen, het beeld van een sterrenhemel moesten oproepen. Bovendien was een gelijkmatige lichtsterkte van ten minste 300 lux vereist. Voor deze specificatie kwam de plafondinbouwarmatuur Skim van ERCO in aanmerking. De opdrachtgever die met behulp van een mock-up de producten van verschillende aanbieders vergeleek, koos de door ERCO voorgestelde oplossing. Het feit dat de doorslag gaf, was dat door de inzet van Skim downlights 20 procent minder armaturen nodig waren dan met producten van de concurrent. De exploitatiekosten daalden zelfs met 40 procent - voor een toekomstgericht denkende belegger is de voortreffelijke efficiency van de LED-armaturen een krachtig argument. Naast deze energiezuinige aspecten speelden bij de beslissing voor de downlight Skim ook de comfortabele inbouw, visuele sprankeling van de lenstechniek, die bij ERCO in huis voor Skim zelf werd ontwikkeld, en het sobere, vlakke design een belangrijke rol.

Perfecte anti-verblinding

In totaal werden in de Bory Mall voor de verlichting van een oppervlakte van ca. 20.000m2 circa 2500 Skim downlights met 28 watt en neutraalwit licht met 4000 kelvin ingebouwd. Een derde daarvan is voorzien van oval flood-lenzen. Het resterende tweederde is met wide flood-lenzen uitgerust. De Skim downlights met ovale lichtverdeling werden daarbij langs de etalages geïnstalleerd om storende overlappingen met de shopverlichting uit te sluiten. Ten ene male bewees de voortreffelijke anti-verblinding van dit lichtwerktuig zich opnieuw. Daardoor is het voorbestemd voor shop- en kantoorverlichting. Overdag, wanneer door de cirkelronde bovenlichten die verschillend zijn gedimensioneerd, natuurlijk licht de passages binnenstroomt, zijn niet alle Skim downlights ingeschakeld. Ze worden afhankelijk van de behoefte aan licht via een automatische, drietrapsregeling geactiveerd die telkens voor een optimale verlichting zorgt. Op die wijze ontstaat een prettige en tegelijkertijd spannende sfeer in de volledige mall.

Projectgegevens

Project: Winkelcentrum Bory Mall, Bratislava / Slowakije
Opdrachtgever: Penta Investments s. r. o., Bratislava / Slowakije
Architect: Massimiliano Fuksas, Rome / Italië
Opening: 2014
Producten: ERCO Skim downlight
Fotoverwijzing: ERCO GmbH, www.erco.com
Fotografie: Dirk Vogel