Nieuw licht voor een juweel uit klassieke oudheid: ERCO relighting van Museum Ara Pacis, Rome

Het Vredesaltaar van Augustus behoort tot de belangrijkste monumenten uit de klassieke oudheid in Rome. In 2006 schiepen Richard Meier & Partners het glazen gebouw van het Museo dell´Ara Pacis dat het altaar beschermend omhult. Nu is het oorspronkelijke verlichtingsconcept voor het gebouw gewijzigd in energiezuinige, onderhoudsarme LED-spots en wallwashers van ERCO. Deze nieuwe, duurzame verlichting overtuigt ten aanzien van de waarnemingskwaliteit en spaarzaamheid – en gooit hoge ogen met een energiebesparing van circa 85%.

Ter ere van Keizer Augustus die als overwinnaar naar Rome was teruggekeerd, gaf de Romeinse Senaat in 13 v. Chr. de opdracht voor een prachtig marmeren altaar. Na de decennialange burgeroorlog heerste er weer vrede in de provincies. Pax Augusta beloofde stabiliteit en welstand. De daden van de gevierde heerser en zijn familie, plastisch weergegeven op de ringmuren van het Ara Pacis Augustae, dienden voor de burgers van het rijk een voorbeeld te zijn. Sinds 2006 kan het Vredesaltaar van Augustus dat in Rome tot de belangrijkste monumenten van de klassieke oudheid behoort, worden bewonderd in het Museo dell´Ara Pacis niet ver van de oever van de Tiber. Het luchtige, door Richard Meier & Partners ontworpen gebouw omvat naast de royaal beglaasde hal met het altaar zones voor wisseltentoonstellingen.

Nu laten in totaal 218 LED-armaturen van ERCO het museum en het altaar uit de klassieke oudheid als zijn belangrijkste expositiestuk in nieuw licht stralen. Het doel van de omschakeling van halogeenlampen naar een hedendaagse verlichting met LED was om naast een grotere energie-efficiëntie de kwaliteit van de visuele waarneming van het monument en de beleving van de ruimte te vergroten. Daarbij bleef het oorspronkelijke verlichtingsconcept behouden dat op de basisgedachte van het „Positieve contrast“ is gebaseerd: Het maakt niet alleen gebruik van gedifferentieerde lichtsterktes om waarnemingshiërarchieën tussen expositiestuk en ruimte te creëren, maar borduurt bovendien voort op een extra contrast door het gebruik van verschillende kleurtemperaturen. Een algemene verlichting met een warmwitte lichtkleur definieert de ruimte rondom het Vredesaltaar. Dankzij de indrukwekkende, uitgebalanceerde verlichting met zijn neutraalwitte lichtkleur maakt het volledig van carraramarmer geconstrueerde monument zich onmiskenbaar los van zijn omgeving.

Indrukwekkende beleving van ruimte en kunst dankzij gedifferentieerde verlichting

De wandeling door het museum leidt van de ingangshal door een gang naar de circa 12,50 meter hoge hoofdtentoonstellingshal. Een serie Lightcast plafondinbouwarmaturen (32W LED/3000K) zorgt hier voor de basisverlichting van de bewegingsas. Parscan spots (24W LED/3000K) met lichtverdeling flood (28°) alsmede Parscan wallwashers (24W LED/3000K) brengen de bijzondere dimensies van de ruimte tot leven door gelijktijdige verticale verlichting van de wanden en benadrukken tegelijkertijd hun natuurstenen oppervlakken van fijn Romeins travertin. Parscan spots met de lichtverdeling narrow spot (6°) en een 8W-LED-module plaatsen nauwkeurige lichtbundels op een serie bustes uit de klassieke oudheid die de overgang naar de hoofdhal markeren.

85% energiebesparing: relighting met onderhoudsvrije LED-armaturen van ERCO

In de tentoonstellingshal met het altaar zorgen Parscan spots (LED 24W) met een warmwitte lichtkleur van 3000K en de lichtverdeling spot (16°) voor de basisverlichting. Het met vier wanden ommuurde offeraltaar zelf wordt verlicht door Parscan spots (LED 8W) met een neutraalwitte lichtkleur van 4000K en de lichtverdeling narrow spot (6°). Op de kunstzinnige marmeren reliëfs schept dit gerichte accentlicht een expressief spel van licht en schaduw en laat de getoonde figuren plastisch naar de voorgrond treden. Een bijzondere uitdaging voor de lichtplanning in de centrale hal rondom het Vredesaltaar van Augustus vormde het wisselende daglicht dat door bovenlichten alsmede door de beide volledig beglaasde zijden van het gebouw naar binnen valt. Met behulp van sensoren en Casambi Bluetooth-regeling reageert de nieuwe verlichting als volgt: de lichtintensiteit wordt zo geregeld dat het marmeren reliëf aan de buitenzijden van het altaar telkens optimaal wordt verlicht en dat het monument zich stralend wit van zijn omgeving losmaakt. Bovendien kunnen – afhankelijk van het seizoen, het tijdstip op de dag en het gebruik van het museum – andere, gedefinieerde verlichtingsscènes worden opgeroepen.

Alle Parscan spots met LED zijn aan bestaande ERCO spanningsrails gemonteerd, waardoor de montagewerkzaamheden en -kosten gering bleven. Desondanks vormt de nieuwe, door de stad Rome in opdracht gegeven en door Bulgari royaal gesponsorde verlichting met ERCO LED-lichtwerktuigen, een duurzame investering. Met een lange levensduur en onderhoudsvrij bedraagt hun aansluitvermogen slechts 8,4 kW ten opzichte van de 57 kW van de oude installatie. Deze verbruiken dus circa 85% minder energie.

Länk till rapporten
Länk till filmen

Projectgegevens

Byggherre: Roma Capitale / Italien
Arkitektur: Richard Meier & Partners Architects, New York / USA
Ljusplanering: Fisher Marantz Stone, New York / USA
Foto: Marcela Schneider Ferreira, Florence / Italien

Producten: Parscan, Lightcast, Opton
Fotoverwijzing: © ERCO GmbH, www.erco.com, fotografie: Marcela Schneider Ferreira