Licht voor verhalen in beweging - Specifieke lichtoplossingen van ERCO zetten in het Fenix Museum kunst en herinneringen met maximale kleurweergave en flexibiliteit in scène

Met het Fenix Museum heeft Rotterdam niet alleen een ander architectonische herkenningsteken geschapen, maar ook een buitengewone plaats voor kunst en herinnering. Het kunst- en cultuurcentrum wijdt zich aan de mondiale migratiegeschiedenis. Het bevindt zich op Rotterdams schiereiland Katendrecht in een gerestaureerd pakhuis van de Holland-Amerika Lijn uit 1923. Het museum werd ontworpen door het Chinese architectenbureau MAD Architects. Ze kroonden het voormalige pakhuis met de zogenaamde „Tornado", een weerspiegelende dubbele helixtrap met uitzichtplatform. Dit verheft zich voor de wijde omtrek zichtbaar boven het gebouw en biedt bezoekers een panorama-uitzicht over de stad en haven. De net zo veelzijdige als indrukwekkende tentoonstellingszones binnenin het in 2025 geopende museum worden door ledspots van ERCO perfect in scène gezet.

In het 172 meter lange gebouw werd circa 7000 m², verdeeld over twee niveaus met lichtwerktuigen van ERCO uitgerust; in totaal werden ongeveer 1000 ledspots aan spanningsrail ingezet. „Een deel van de briefing was om zo min mogelijk installaties in de historische architectuur te integreren", legt lichtplanner Juliette Nielsen van bureau Beersnielsen Lichtontwerpers uit. „Daarom hebben wij de bestaande openingen in de betonconstructie van het gebouw voor kabelgoten en spanningsrails gebruikt." Alle spanningsrails in de tentoonstellingszones van het Fenix Museum zijn daarom in dezelfde richting uitgelijnd. De zeer verschillende expositiestukken zijn echter schijnbaar vrij over de ruimte verdeeld -- en worden bij elke toekomstige tentoonstelling opnieuw ingedeeld.

Van Rembrandt tot paspoort: een flexibele familie spots die perfect geschikt is voor veelzijdige tentoonstellingsscenario's

Op de bovenverdieping verenigt de openingstentoonstelling "All Directions: Art That Moves You" zeer verschillende kunstwerken: naast een tot beloopbare sculptuur omgevormde lijnbus en een deel van de Berlijnse Muur worden daar schilderijen, zoals een Rembrandt achter glas, foto- en videoproducties, evenals de kleinste expositiestukken, zoals een paspoort in een vitrine, getoond. Deze veelzijdigheid benadert de lichtplanner met een doorlopend verlichtingsconcept dat een diffuse algemene verlichting met een flexibel uit te lijnen accentverlichting combineert. En met de consequente keuze voor een zeer veelzijdige ledspot van ERCO die alle benodigde lichtverdelingen en verlichtingssterktes in een uniform design beschikbaar stelt.

„Parscan van ERCO is een productassortiment dat door de grote flexibiliteit en bandbreedte overtuigt", aldus de lichtplanner die in de weken en maanden voorafgaande aan de opening van het museum eigenhandig de positionering van de afzonderlijke spots evenals hun optimale uitlijning op de expositiestukken verzorgde. Parscan werd in twee behuizingsmaten en verschillende wattages van 8W tot 48W ingezet, zonder uitzondering in neutraalwit 4000K.

Kleuren als bij daglicht: hoge kleurtemperatuur en hoge kleurweergave CRI 97 voor precieze kleuren

In het kader van de service „ERCO individual" werden op verzoek van Beersnielsen Lichtontwerpers alle Parscan spots met een zeer hoge kleurweergave CRI 97 (in plaats van standaard CRI 92) aangepast. In combinatie met de hoge kleurtemperatuur 4000K zorgt dat voor een levendige en uiterst precieze kleurweergave.

„De specifieke Parscans met 4000K/CRI 97 stralen een zeer helder, neutraal licht uit dat goed met het natuurlijke daglicht harmonieert", verklaart Juliette Nielsen. Bovendien werkte ze met hoge verlichtingssterktes om de bijzondere daglichtsituatie in de tentoonstellingsruimtes op de bovenverdieping met hoge plafonds en grote glasoppervlakten in de façade alsmede in de sheddaken te benaderen. „Uit curatoire optiek bestonden er geen bezwaren, zodat wij hier de grotere variant van Parscan met 48W konden gebruiken", aldus de lichtplanner.

Om bij ruimtehoogtes van maximaal zes meter elk afzonderlijk expositiestuk optimaal in scène te zetten en een uniform lichteffect op alle kunstwerken te verkrijgen, werd zoveel mogelijk gekozen voor de lichtverdelingen spot en narrow spot. Voor de haarscherpe verlichting van zeer kleine expositiestukken, bijvoorbeeld het paspoort achter glas, werd de Optec contourenspot (28W) gebruikt.

Specifiek aan te passen, flexibel en met een lange levensduur: waarom spots van ERCO overtuigen

De installatie „Suitcase Maze" op de benedenverdieping van het museum bestaat uit een labyrint van circa 2000 koffers waar de bezoekers doorheen kunnen wandelen. Over de ruimte verdeelde informatiepunten lichten afzonderlijke vluchtverhalen toe. Aangezien deze tentoonstellingsruimte een lage hoogte van het plafond en minder inval van het daglicht heeft, werd hier een kleinere variant van Parscan (24W) toegepast. Spots met de lichtverdeling oval flood zorgen hier voor een basisverlichting. Spots met de lichtverdeling narrow spot plaatsen accenten op geselecteerde details, zoals de informatiepunten.

In de tegenoverliggende ruimte worden in het kader van de actuele tentoonstelling „The Family of Migrants" bijna 200 zwartwit foto's getoond. De foto's zijn kris kras over de ruimte verdeeld en op transparant gaas gedrukt, waardoor ze telkens vanaf de voor- en de achterzijde kunnen worden bekeken. Hier vindt u geen basisverlichting. Parscan spots met lichtverdeling spot en narrow spot verlichten elke afzonderlijke foto geaccentueerd en werden exact uitgelijnd om een schaduwwerking op de foto's te vermijden, die zich telkens daarachter bevinden. „De uitdaging bij de verlichting was om door het gebruik van verschillende lichtsterktes een evenwicht tussen de diverse maten en foto's met een verschillende helderheid te creëren. Daarom heeft vrijwel elke foto zijn eigen spot gekregen", legt de lichtplanner uit. „Wij hebben niet alleen vanwege de mogelijkheid tot specificering en de verhoogde flexibiliteit voor spots van ERCO gekozen, maar ook omdat ze gemakkelijk kunnen worden gemonteerd en daarbij zeer robuust en duurzaam zijn." Om naast de energiekosten ook de onderhoudsinspanningen zo laag mogelijk te houden, is de lange levensduur in het museumbedrijf een cruciale factor: dankzij de geavanceerde techniek, robuuste componenten en zelfontwikkelde opto-elektronica zijn armaturen van ERCO gedimensioneerd voor langdurig gebruik.

Projectgegeven