Licht voor het „Paleis van de stralende gelukzaligheid“: ERCO buitenruimte-armaturen in het Gyeongbokgung Paleis, Seoul

Eens, in de 14e eeuw was dit de imposante koninklijke residentie. Tegenwoordig geldt het Gyeongbokgung Paleis in hartje Seoul als architectonisch meesterwerk in pagodestijl. Het monumentale oord strekt zich uit over een oppervlakte van 400.000 m2 en belichaamt eeuwen Koreaanse geschiedenis en traditie. Als toeristische attractie trekt het paleis miljoenen bezoekers uit de hele wereld aan. Op die plaats schept licht van ERCO een magische sfeer die de architectonische details van het gebouw 's nachts benadrukt.

De oorspronkelijke bouw van het paleis gaat reeds terug naar 1395. Door oorlogen en conflicten ernstig te zijn vernield, werd het complex in 1868 weer opgebouwd, maar werd in de Japanse koloniale tijd (1910-1945) echter opnieuw beschadigd en gedeeltelijk gesloopt. Pas in 1990 werd het Gyeongbokgung Paleis met zijn residenties ten slotte weer in de oorspronkelijke staat gerestaureerd.

Een bezoek aan het complex is een stilistische reis door de tijd van het Korea van de 14e eeuw. De residenties binnen het paleis zijn ideale voorbeelden van de traditioneel Koreaanse architectonische pagodestijl. Deze kenmerkt zich door markante, meerlaagse gebouwen met afzonderlijke niveaus die door naar voren springende kroonlijsten van elkaar zijn gescheiden. De gewelfde daken zijn kleurrijk versierd en met verfijnde details aangekleed. Traditioneel dienden de pagoden om de stoffelijke overschotten van zeer verlichte boeddhistische monniken te herbergen.

Een tijdreis naar de 14e eeuw – vormgegeven met licht

Voor de lichtvormgeving was bitzro & partners verantwoordelijk, één van de gerenommeerde bureaus van Zuid-Korea. Achter hun concept voor het Gyeongbokgung Paleis stond het doel om bezoekers met licht mee te nemen op een reis door de tijd. „Wij leven in de 21e eeuw, maar de nachten die wij zien, zijn dezelfde die de mensen 500 jaar geleden hebben gezien", zegt Kiyoung Ko, oprichtster en designmanager van bitzro & partners. „De gedachte was om de verlichting zo te ontwerpen dat mensen die het paleis nu bezoeken, een vergelijkbaar gevoel kunnen ervaren als diegenen die die daar een half millenium geleden op bezoek waren en daar woonden: wat heeft de koning gezien en gevoeld, toen hij onder de nachtelijke sterrenhemel door zijn paleis liep? Hoe voelden de dames van het paleis zich, wanneer ze door de tuinen slenterden? Hoe zag de weerspiegeling van het paleis op het water in het maanlicht eruit? Wij wilden deze beleving voor de bezoekers zo authentiek en begrijpelijk mogelijk maken."

Vroeger bestond de traditionele Koreaanse verlichting meestal uit kerosinelampen die een warme lichtkleur geven. Door de traditionele Hanji-vensters treedt het licht zacht naar buiten en creëert van buitenaf gezien een mystiek aura. Daarom koos bitzro & partners hoofdzakelijk voor indirecte verlichting uit warmwit licht met 3000K om de toenmalige sfeer in het paleis te herstellen. Bovendien kozen de designers er bewust voor om de gebouwen in de duisternis niet volledig te verlichten, maar bepaalde architectonische kenmerken, zoals dakkroonlijsten, zuilen en ornamentale details te benadrukken. „Om het aura te perfectioneren, moesten wij zeker weten dat de verlichting nauwkeurig en regelbaar is en dat er geen strooilicht ontstaat", aldus Kiyoung Ko. „Dankzij ERCO konden wij aan deze voorwaarde voldoen."

Hoe licht de omvang deskundig ensceneert

In het midden van het uitgestrekte terrein, in het hart van het Gyeongbokgung Paleis bevindt zich de Geunjeongjeon Hal. In deze hoofdtroonzaal die vermoedelijk het meest bekende complex van het paleis is, verleende de koning destijds audiënties, gaf officiële verklaringen af en ontving buitenlandse gezanten. De voornamelijk houten structuur van het gebouw – voorzien van gedetailleerde balustrades en versierd met sculpturen zoals draken en feniksen – rust op een tweelaags stenen voetstuk. De hal wordt vanaf een grote afstand met Kona schijnwerpers en een precieze, smalle 6° narrow spot lichtverdeling verlicht. Aangezien het gebouw nationaal erfgoed is, moest het vanaf een royale afstand van ca. 70m door in totaal tien aan twee masten gemonteerde schijnwerpers worden verlicht. Dankzij de hoge lichtstroom van de 42W LED-module is Kona het ideale lichtwerktuig voor verre projectieafstanden.

Wallwashing voor oriëntatie en architectonische details

In het midden van een eilandje op een kunstmatig aangelegd meer in het paleis troont het Gyeonghoeru Paviljoen, een gebouw met één etage van steen en hout. Het via drie bruggen toegankelijke paviljoen was eens het toneel voor feesten en staatsbanketten. De opstelling van de zuilen representeert de dualistische filosofie van Yin en Yang uit de Klassieke Oudheid. Om de structuur te verlichten, werd gebruikgemaakt van vierkante Tesis vloerinbouwarmaturen die de gekleurde ornamenten op de kroonlijst markeren en de opwaartse welving van de daken aan de zijden van het paviljoen natekenen. „Een voordeel van de armaturen is dat deze onopvallend in de bodem en op de stenen kunnen worden geïnstalleerd", zegt Kiyoung Ko. „De bezoekers worden alleen door het licht geleid, dat de geraffineerde architectonische details van het paviljoen openbaart. De armatuur zelf is nauwelijks te zien."

Moderne LED-technologie voor het belangrijkste cultuurmonument van Zuid-Korea

Om het verlichtingsconcept en de architectonische complexiteit van het paleis tot hun recht te laten komen, gebruikte bitzro & partners de meest moderne LED-technologie: belangrijk was een hoge kleurweergave (CRI>92) en een betrouwbare kleurconsistentie om de verfijnde decoratieve structuren onvervalst weer te geven. Met het oog op de vereisten van monumentenzorg kozen de ontwerpers voor onderhoudsarme buitenruimte-armaturen van ERCO. Ook na 50.000 bedrijfsuren beschikt 90% van de LED's nog over 90% van hun oorspronkelijke lichtstroom. De uitvalcoëfficiënt van afzonderlijke LED's is in deze periode lager dan 0,1%. De nieuwe LED-armaturen lossen een oude verlichting met halogeen-metaaldamplampen af. Met de re-lighting kan ca. 80% energie worden bespaard. „De texturen en de details van de houten en stenen oppervlakken die in het paleis lange tijd enigszins verloren waren gegaan, komen nu weer perfect tot hun recht", aldus Kiyoung Ko. „Dankzij de verschillende, uiterst precieze stralingshoeken konden wij alle details van ons verlichtingsconcept op een ideale manier realiseren."

Het Gyeongbokgung Paleis is niet alleen een toeristische attractie voor bezoekers uit alle delen van de wereld. Met de nieuwe verlichting is het nu ook een prominent cultureel symbool dat de Koreaanse geschiedenis en traditie in een nieuw licht laat stralen.

Projectgegevens

Lichtplanning: bitzro & partners, Seoul/ Zuid-Korea
Fotografie: Jackie Chan, Sydney/Australië
Producten: Gecko, Kona, Lightscan, Tesis
Fotoverwijzing: © ERCO GmbH, www.erco.com, 
fotografie: Jackie Chan